Deepfake nedir?

İngilizce “deep learning” (derin öğrenme) ve “fake” (sahte) kelimelerinin birleşimiyle oluşan deepfake (derin kurgu ya da derin sahte) için farklı Türkçe çeviriler kullanılmaktaysa da, genel kabul görmüş bir karşılığı bulunmamaktadır.

Genel anlamda deepfake, insanların yüzlerini, hareketlerini ve seslerini gerçeğe uygun olacak şekilde taklit etmek veya değiştirmek için yapay zeka teknikleri aracılığı ile fotoğrafların, videoların veya seslerin kullanılmasıdır.

Deepfake içerikler genel olarak ne işe yarar?

Deepfake içerikler sinema ve reklam sektörü gibi alanların yanı sıra, kişisel amaçlar için de kullanılabilmektedir. Örneğin; deepfake teknolojisi sayesinde ünlü tablolarda yer alan portrelerin mimikleri hareket ettirilebilmekte veya hayatta olmayan ünlü bir kişi yeniden seyirciyle buluşturulabilmektedir.

Deepfake tehdit oluşturur mu?

Deepfake teknolojisi kötü amaçlarla kullanıldığı taktirde, insanlar için tehdit niteliği taşıyabilmektedir. Bu çerçevede kişisel verilerin bir sürece tabi tutulması sonucunda sahte görüntü ve sahte sesler oluşturulması, siber zorbalık, şantaj, finansal zarar ve dolandırıcılık gibi tehlikeler ortaya çıkabilmektedir.

Örneğin; ses ve görüntü gibi kişisel veriler başka kişisel verilerle karıştırılarak gerçeklikten uzak bir kişisel veri meydana getirilebilmektedir. Böylelikle; gerçek olmayan ama içinde gerçek kişisel veri bulunduran karma bir içerik elde edilmiş olmaktadır. Elde edilen sahte içerikle, gerçek bir kişisel veri gibi insanları aldatmak mümkün hale gelebilmektedir.

Bu anlamda deepfake içeriklerde kişisel verilere yönelik suç ve kabahatler de ortaya çıkabilmektedir.

Deepfake teknolojisinin kötü amaçlarla kullanılması sonucu ortaya çıkan tehditlere karşı ne yapılabilir?

Deepfake içerikler ile birlikte yanlış bilginin yayılmasının önüne geçmek ve kişilerin zarara uğramasını önlemek için en önemli görev bireylere düşmektedir. Öncelikle bireyler kişisel verilerinin paylaşımına dikkat etmelidir. Unutulmamalıdır ki; deepfake içerikler için en çok kullanılan kaynaklar sosyal medya vb. platformlardır. Bu nedenle deepfake içeriklerin varlığı ve olası tehditler hakkında bilgi sahibi olmak büyük önem arz etmektedir.

Diğer yandan deepfake teknolojisinin zararlı etkilerinden korunmak için şirket, kurum ve kuruluşlar; ağ ve siber güvenlik operasyonlarını etkili bir şekilde yönetmeli, merkezi bir raporlama ve izleme birimi oluşturmalı, organizasyonlar içinde iletişim kanallarını geliştirmeli ve halkla ilişkiler departmanı ile bağlantı halinde olmalıdırlar.

Özellikle sosyal medya ve içerik sağlayıcı platformlarda karakter ya da kimlik hırsızlığı amacıyla deepfake teknolojisinin kullanılmasının engellenmesini sağlayacak anti-deepfake yazılımların geliştirilmesi son derece önemlidir.

Öte yandan çeşitli kaynaklara göre:

• Deepfake ile oluşturulan içerikleri tespit edecek araçların geliştirilmesi,
• Deepfake videolarının incelenmesi,
• Deepfake içerikleri orijinal video veya fotoğraf vb. içeriklerden ayırmak için deepfake içeriğinde kullanılan orijinal içeriklerin referans olması için veri tabanlarının oluşturulması,
• Deepfake teknolojisine ilişkin kullanıcıların farkındalığının artırılması,
• Deepfake ile gerçekleştirilebilecek siber saldırılara karşı savunma yöntemlerinin geliştirilmesi,

gibi birtakım önlemlerin alınabileceği öngörülmektedir.